• +31 (0) 615455091
  • info@praktijkdewitteos.nl

Chinese geneeskunde en slecht slapen

Chinese geneeskunde en slecht slapen

(leestijd 5-7 min. – met tips en een Qi Gong oefening)

De slaap is een eigenaardig fenomeen. We kunnen allemaal slapen, hoewel we dat nooit geleerd hebben. Net als eten en seksualiteit is slaap een instinctmatige basisbehoefte van de mens. Een derde van ons leven brengen we in deze toestand door.

Dat de oude Grieken ook al gefascineerd waren door de slaap, blijkt uit het feit dat de slaap gepersonifieerd werd in de Griekse mythologie door Hypnos. Hypnos is de zoon van Erebus (de Duisternis) en Nyx (de Nacht) en tweelingbroer van Thanatos (de Dood). Zijn zonen waren de bekende Oneiroi, die verantwoordelijk waren voor de menselijke dromen.

In de Chinese geneeskunde is de slaap vooral het spel van Yin en Yang, van het Hart en het Bloed. Als het Hart kalm is en het Bloed overvloedig, dan kunnen lichaam en Geest (Chinees: Shen) ontspannen en zal de slaap diep en revitaliserend zijn.

De nacht is het domein van het Yin, van rust, ontspanning, koelte, en van het donker. ’s Nachts omarmt het Yin het Yang, de activiteit van de dag komt tot rust in de voedende armen van de nacht. Tijdens de nacht herstellen lichaam en Geest van lichamelijke inspanningen en psychische spanningen, het bloed wordt gezuiverd, hormonen voor tal van lichaamsfuncties en processen worden aangemaakt, kortom tijdens een goede slaap wordt de batterij weer opgeladen voor een volgende periode van activiteit. Anders gezegd: het Yin schept de voorwaarden voor het Yang.

De slaap heeft iets vanzelfsprekendheid. Het lijkt immers normaal dat je in slaap valt en dan weer fris wakker wordt. Althans totdat er voor heel wat mensen een moment komt waarop ze de slaap niet meer als vanzelfsprekend kunnen vatten: ’s nachts opeens uren naar het plafond liggen te staren of vaak wakker worden, onrustig slapen, vroeg wakker worden of worden geplaagd door heftige dromen waardoor ze ’s ochtends uitgeput wakker worden.

Waardoor worden slaapklachten veroorzaakt?

De Chinezen zeggen Yin en Yang zijn tegenpolen, ze voeden elkaar, gaan in elkaar over en houden elkaar in balans. Voor Yin en Yang kun je ook nacht en dag lezen.

Chinezen vallen overal in slaap 😉

Dat de dag en nacht intensief met elkaar verbonden zijn lijken we in onze huidige maatschappij wel eens te vergeten. Er is een grote nadruk op actie, op doen, op ondernemen, presteren, altijd ‘online’ te zijn. Het Yange, dynamische aspect van ons bestaan wordt erg gewaardeerd en tast nogal eens het Yin aan. Zo wordt een typisch hedendaags ziektebeeld als een burnout vaak veroorzaakt door het Yang dat het Yin letterlijk heeft opgebrand. Met betrekking tot de slaap betekent het dat een overactief Yang ervoor zorgt dat lichaam en Geest niet kunnen ontspannen en er slaapklachten ontstaan. Het Yin kan het Yang niet meer omarmen, waardoor de Geest onrustig blijft en mensen moeilijker in slaap vallen, vaak wakker worden, gewelddadige dromen hebben, onrustig slapen en niet uitgerust wakker worden. Een andere mogelijkheid is dat er te weinig Yang is, vaak in combinatie met emotionele klachten, waardoor men wel moe is maar niet kan slapen of heel oppervlakkig slaapt.

Slecht slapen kan ook andere oorzaken hebben zoals een jet-lag, verandering in het weer, slaaphygiëne (b.v. te warme of koude slaapkamer, te veel koffie, alcohol etc) of door bijvoorbeeld astma, pijn of jeuk. Ook treden er vaak slaapproblemen op in het geval van stress en depressieve klachten, waarbij de emotionele klachten de slaapproblemen verergeren hetgeen weer voor een verergering van de emotionele klachten zorgt. In dit soort gevallen zal de slaap verbeteren als ook de andere condities succesvol behandeld of aangepast worden. In de praktijk worden deze klachten vaak tegelijkertijd aangepakt omdat ze vanuit de Chinese geneeskunde vaak veroorzaakt worden door dezelfde disbalans.

Wat is de aanpak van slaapklachten in de Chinese Geneeskunde?

Net als in de Westerse geneeskunde is slapeloosheid in de Chinese geneeskunde een symptoom en geen ziekte. Slapeloosheid is een signaal van een onderliggende disbalans tussen Yin en Yang.
We gaan dus op zoek naar datgene wat de disbalans tussen Yin en Yang veroorzaakt. Zoals een detective opzoek gaat naar de dader, zo gaat de therapeut op zoek naar de pathogene factor of zoals dat in het Chinees heet de Xie Qi, de slechte of ziekmakende Qi.

De Chinese geneeskunde kent in wezen 3 soorten pathogene factoren. Er kan sprake zijn van een externe pathogene factor. Dat is een klimatologische factor die het externe van het lichaam aanvalt en klachten veroorzaakt, zoals externe Wind, Hitte, Koude en Damp. Een interne pathogene factor verstoort de interne dynamiek van het organisme, met emoties als belangrijkste ziektemakers en een derde categorie omvat pathogene factoren die niet tot de externe of interne pathogene factoren behoren, zoals b.v. straling, een slecht dieet of in het geval van de slaap de slaaphygiëne.

Bij de Witte Os kunt u rekenen op een persoonlijke aanpak om slaapproblemen te verhelpen

Tijdens een intakegesprek gaan we dieper in op de aard van de klachten en worden er enkele aanvullende diagnostische vragen gesteld. In combinatie met de polsdiagnose en tongdiagnose krijgt de therapeut een goed beeld van de huidige situatie en wordt er een persoonlijk behandelplan opgesteld. Het beste resultaat wordt bereikt door enkele weken achter elkaar naar de praktijk te komen voor een acupunctuur behandeling in combinatie met Tui Na massage therapie.

Bent u benieuwd wat acupunctuur voor u kan betekenen? Maak dan een afspraak voor een intakegesprek.

Gelukkig zijn niet alle slaapklachten moeilijk op te lossen en kan advies rondom de slaaphygiëne soms al een aanzienlijke verbetering van de slaapkwaliteit geven.

Enkele tips voor een goede nachtrust

De droom van Henri Rousseau
  • Ga op regelmatige tijden naar bed en sta steeds rond dezelfde tijd op. Ideaal gezien bent u om 23:00u in diepe slaap. Dat is namelijk de tijd dat de ontgifting van je lichaam begint. Ga je vaak laat naar bed, dan is het aan te raden om minimaal 1x per week te proberen om rond 23:00u in bed te liggen.
  • Slaap niet kort, maar ook niet te lang, 8 uur is voldoende. Voor oudere mensen is het normaal dat ze minder nachtrust nodig hebben dan voor jongeren.
  • Gebruik de slaapkamer voornamelijk om te slapen en intiem contact. Zorg dat de slaapkamer donker, aangenaam en rustig is, gebruik eventueel oordoppen in het geval van geluidsoverlast. TV kijken of appen in bed activeert de hersenen en verstoort de slaapimpuls.
  • Je slaapt beter op een lichte maaltijd. Tafelen na 20:00u zorgt vaak voor een onrustige slaap.
  • Wat nogal eens wilt helpen is een avondritueel. Zet een uur voordat u gaat slapen de TV uit, zo komen de hersenen tot rust. Neem eventueel een warm voetbad of ga nog een stukje lopen. Rond de dag af in harmonie, hij komt immers niet meer terug: geniet van de dingen die goed zijn gegaan en oordeel niet te hard over tekortkomingen van uzelf of van een ander. Morgen lukt het vast beter. Luister eventueel nog even naar ontspannende muziek.
  • Lichaamsbeweging overdag bevordert vaak de nachtrust. Lichaamsbeweging laat op de avond stimuleert de bloedcirculatie en hersenen, waardoor u weer wakkerder wordt.
  • Vermijdt teveel stimulerende middelen zoals alcohol, koffie, cola, roken, etc.
  • Gebruik eventueel kussens om uw houding comfortabeler te maken.
  • Als u niet kan slapen is het soms beter om op te staan en iets te gaan doen in een andere kamer, dan in bed te blijven liggen en draaien.
  • Een warme drank zoals een glas melk. Dit werkt trouwens lang niet bij iedereen, dus probeer iets anders als je merkt dat je hierdoor niet makkelijker inslaapt. Een slaapthee voor het slapen gaan kan ook helpen.
  • Tot slot, de straling van een mobiele telefoon kan ook de slaap verstoren. Het is aan te raden deze niet mee de slaapkamer in te nemen.

Een pareltje uit het oude China

De taoïstische arts Ge Hong (3e eeuw na Chr.) stelde een aantal oefeningen voor om slapeloosheid te behandelen. Deze serie Qi Gong-oefeningen wil ik u niet onthouden:

  1. Ga op uw rug liggen, met uw knieën gebogen. Gebruik de handen op de knieën naar de borst toe te bewegen, adem normaal. Blijf 1 minuut met uw knieën op uw borst liggen. Strek vervolgens de armen en benen en leg ze langs het lichaam.
  2. Nog steeds op uw rug liggend, strekt u de armen uit boven uw hoofd terwijl u inademt. Tijdens de uitademing brengt u de handen naar beneden en masseert de borst en de buik. Ontspan vervolgens de armen en handen leg ze langs het lichaam. Doe dit 5x.
  3. Nog steeds in dezelfde positie, maakt u vuisten van uw handen en plaatst deze, elk aan 1 zijde van de wervelkolom, zo hoog mogelijk langs de wervelkolom richting de schouders. Haal 3 keer diep adem en verplaats de vuisten een stukje naar beneden. Dit doet u tot aan de onderrug, waar u 5 keer diep ademhaalt. Vervolgens plaatst u de vuisten langs het staartbeen en doet nogmaals 5 diepe ademhalingen.
  4. Ga op uw buik liggen en plaats de handen onder uw buik. Adem rustig in en uit en pauzeer even na elke ademhaling. Ontspan alle spieren en laat alle mentale en emotionele spanningen los. Herhaal dit enkele keren.
  5. De slaappositie: De Taoïstische Herten slaaphouding, die veel lijkt op de Leeuwenhouding uit het Boeddhisme. Ga op uw rechterzijde liggen en buig de rechterarm bij de elleboog, met uw handpalm naar boven ter hoogte van het gezicht. De linkerarm rust op de zijkant van het lichaam, met de elleboog op de linkerheup, zodat de hand voor de abdomen bungelt. Het rechterbeen is gestrekt, terwijl de linkerknie is gebogen en op het bed rust voor de rechterheup.
Boeddha in de leeuwenhouding

Benieuwd wat acupunctuur en Tui Na massage therapie voor u kan betekenen? Maak dan een afspraak voor een intakegesprek.